Nhằm hỗ trợ các trường phổ thông, các trung tâm giáo dục thường xuyên triển khai có hiệu quả việc đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học (PPDH) và kiểm tra, đánh giá (KTĐG) chất lượng giáo dục, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về phát triển kế hoạch giáo dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) hướng dẫn một số nội dung sinh hoạt chuyên môn về đổi mới PPDH, KTĐG và tổ chức, quản lí các hoạt động chuyên môn trong trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX) qua mạng như sau:
I. Mục đích
1. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn trong trường trung
học và trung tâm GDTX, tập trung vào thực
hiện đổi mới PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển năng lực học sinh;
2. Giúp cho cán bộ
quản lý, giáo viên bước đầu biết chủ động lựa chọn nội dung để xây dựng các chuyên đề dạy học
trong mỗi môn học và các chuyên đề tích hợp, liên môn phù hợp với việc tổ chức hoạt
động học tích cực, tự lực, sáng tạo của học sinh; sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để xây dựng tiến trình dạy học theo chuyên đề nhằm phát triển năng lực và
phẩm chất của học sinh; làm quen với hình thức tập huấn, bồi dưỡng, học tập và
sinh hoạt chuyên môn qua mạng.
3.
Thống nhất phương thức tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường
trung học/trung tâm GDTX qua mạng, tạo tiền đề tích cực cho việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình
và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015.
II. Yêu cầu
1.
Việc xây dựng các chuyên đề dạy học trong mỗi môn học, các chuyên đề tích hợp,
liên môn và kế hoạch dạy học bộ môn phải nhằm góp phần thực hiện mục tiêu của
chương trình giáo dục phổ thông, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, địa phương
và khả năng học tập của học sinh; kế hoạch dạy học của tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên
phải được lãnh đạo nhà trường phê duyệt trước khi thực hiện và là căn cứ để
thanh tra, kiểm tra;
2.
Việc sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn trong trường trung học và trung tâm GDTX, tổ
chức và quản lí các hoạt động chuyên môn trên mạng phải được thực hiện nghiêm
túc, mang lại hiệu quả thiết thực. Mỗi giáo viên có 01 tài khoản để tham gia
các khóa tập huấn, bồi dưỡng và sinh hoạt chuyên môn qua mạng. Mỗi tổ/nhóm
chuyên môn trong trường trung học và trung tâm GDTX phải xây dựng được tối
thiểu 02 chuyên đề dạy học/học kì; tổ chức dạy thử nghiệm để dự giờ, phân tích,
rút kinh nghiệm và nộp kết quả qua diễn đàn trên mạng.
3.
Các nội dung sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn khác phải được tổ chức thực hiện đầy
đủ theo quy định hiện hành.
III. Nội dung sinh hoạt tổ/nhóm chuyên
môn về đổi mới PPDH và KTĐG
1. Xây dựng chuyên đề dạy học
Thay cho
việc dạy học đang được thực hiện theo từng bài/tiết trong sách giáo khoa như
hiện nay, các tổ/nhóm chuyên môn căn cứ vào chương trình và sách giáo khoa hiện
hành, lựa chọn nội dung để xây dựng các chuyên đề dạy học phù hợp với việc sử
dụng phương pháp dạy học tích cực trong điều kiện thực tế của nhà trường. Trên
cơ sở rà soát chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành và
các hoạt động học dự kiến sẽ tổ chức cho học sinh theo phương pháp dạy học tích
cực, xác định các năng lực và phẩm chất có thể hình thành cho học sinh trong
mỗi chuyên đề đã xây dựng.
2. Biên soạn câu hỏi/bài tập
Với
mỗi chuyên đề đã xây dựng, xác định và mô tả 4 mức độ yêu cầu (nhận biết, thông
hiểu, vận dụng, vận dụng cao) của mỗi loại câu hỏi/bài tập có thể sử dụng để
kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh trong dạy học. Trên cơ sở
đó, biên soạn các câu hỏi/bài tập cụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô tả để sử
dụng trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, đánh giá, luyện
tập theo chuyên đề đã xây dựng.
3. Thiết kế tiến trình dạy học
Tiến
trình dạy học chuyên đề được tổ chức thành các hoạt động học của học sinh để có
thể thực hiện ở trên lớp và ở nhà, mỗi tiết học trên lớp có thể chỉ thực hiện
một số hoạt động trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học
được sử dụng.
4. Tổ chức dạy học và dự giờ
Trên
cơ sở các chuyên đề dạy học đã được xây dựng, tổ/nhóm chuyên môn phân công giáo
viên thực hiện bài học để dự giờ, phân tích và rút kinh nghiệm về giờ dạy. Khi
dự giờ, cần tập trung quan sát hoạt động
học của học sinh thông qua việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ học tập với
yêu cầu như sau:
- Chuyển giao nhiệm vụ học tập: nhiệm vụ
học tập rõ ràng và phù hợp với khả năng của học sinh, thể hiện ở yêu cầu về sản
phẩm mà học sinh phải hoàn thành khi thực hiện nhiệm vụ; hình thức giao nhiệm
vụ sinh động, hấp dẫn, kích thích được hứng thú nhận thức của học sinh; đảm bảo
cho tất cả học sinh tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ.
- Thực hiện nhiệm vụ học tập: khuyến
khích học sinh hợp tác với nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập; phát hiện kịp
thời những khó khăn của học sinh và có biện pháp hỗ trợ phù hợp, hiệu quả; không
có học sinh bị "bỏ quên".
- Báo cáo kết quả và thảo luận: hình
thức báo cáo phù hợp với nội dung học tập và kĩ thuật dạy học tích cực được sử
dụng; khuyến khích cho học sinh trao đổi, thảo luận với nhau về nội dung học
tập; xử lí những tình huống sư phạm nảy sinh một cách hợp lí.
- Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học
tập: nhận xét về quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân
tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và những ý kiến thảo luận
của học sinh; chính xác hóa các kiến thức mà học sinh đã học được thông qua
hoạt động.
Mỗi chuyên
đề được thực hiện ở nhiều tiết học nên một nhiệm vụ học tập có thể được thực
hiện ở trong và ngoài lớp học. Vì thế, trong một tiết học có thể chỉ thực hiện
một số bước trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học được
sử dụng. Khi dự một giờ dạy, giáo viên cần phải đặt nó trong toàn bộ tiến trình
dạy học của chuyên đề đã thiết kế. Cần tổ chức ghi hình các giờ dạy để sử dụng
khi phân tích bài học.
5. Phân tích, rút kinh nghiệm bài
học
Quá
trình dạy học mỗi chuyên đề được thiết kế thành các hoạt động học của học sinh
dưới dạng các nhiệm vụ học tập kế tiếp nhau, có thể được thực hiện trên lớp
hoặc ở nhà. Học sinh tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc thực hiện các
nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Phân tích giờ dạy theo quan
điểm đó là phân tích hiệu quả hoạt động học của học sinh, đồng thời đánh giá
việc tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học cho học sinh của giáo viên.
Việc phân tích bài
học có thể được căn cứ vào các tiêu chí cụ thể như sau:
Nội dung
|
Tiêu chí
|
1. Kế hoạch và tài liệu dạy học
|
Mức độ phù hợp của chuỗi
hoạt động học với mục tiêu, nội
dung và phương pháp dạy học được sử dụng.
|
Mức độ rõ ràng của mục
tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập.
|
Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử
dụng để tổ chức các hoạt động học của học sinh.
|
Mức độ hợp lí của
phương án kiểm tra, đánh giá trong
quá trình tổ chức hoạt động học của học sinh.
|
2. Tổ chức hoạt động học cho học sinh
|
Mức độ sinh động, hấp dẫn học sinh
của phương pháp và hình thức chuyển giao
nhiệm vụ học tập.
|
Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của học
sinh.
|
Mức độ phù hợp, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích học
sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập.
|
Mức
độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích, đánh giá kết quả hoạt động và quá trình thảo
luận của học sinh.
|
3. Hoạt động của học sinh
|
Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học
sinh trong lớp.
|
Mức
độ tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp
tác của học sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập.
|
Mức
độ tham gia tích cực của học sinh trong trình
bày, trao đổi, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.
|
Mức
độ đúng đắn, chính xác, phù hợp của
các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.
|
IV. Tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn qua mạng
Để tổ
chức và quản lí các hoạt động chuyên môn trong các trường; tạo môi trường chia
sẻ, thảo luận, hỗ trợ lẫn nhau giữa các trường phổ thông, trung tâm GDTX trên
phạm vi toàn quốc; tổ chức các hoạt động học tập và hỗ trợ hoạt động trải
nghiệm sáng tạo của học sinh trên mạng, Bộ GDĐT tổ chức "Trường học kết
nối" trên mạng tại địa chỉ website: http://truongtructuyen.edu.vn.
Mỗi Sở GDĐT được cấp 01 tài khoản cấp sở để tham gia tổ chức và quản lí các hoạt
động chuyên môn của các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Sở GDĐT cấp tài khoản cho
các trường trung học/trung tâm GDTX để qua đó cấp tài khoản cho cán bộ quản lí,
giáo viên và học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
Giáo viên là người trực
tiếp tham gia thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn trong các khóa học/bài
học/chuyên đề. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, giáo viên có thể tham
khảo các tài liệu điện tử trên mạng hoặc/và các tài liệu truyền thống; trao đổi
tài liệu và thảo luận với các thành viên trong tổ/nhóm chuyên môn (trực tiếp và
qua mạng); trao đổi với giảng viên/ban tổ chức về những vấn đề có liên quan.
Giáo
viên có thể được giao quyền cấp tài khoản cho học sinh; xây dựng các khóa
học/bài học trên mạng; tổ chức, quản lí và hỗ trợ học sinh thực hiện các hoạt
động học tập qua mạng theo hình thức “hoạt động trải nghiệm sáng tạo”.
V. Trách nhiệm của các cấp quản lý
giáo dục
1. Các sở GDĐT có trách
nhiệm cấp tài khoản và tổ chức tập huấn sử dụng hệ thống cho Phòng GDĐT, nhà
trường/trung tâm và tất cả giáo viên như sau:
- Giám đốc
Sở GDĐT nhận tài khoản cấp sở và chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức, quản lí các
hoạt động chuyên môn trên hệ thống “Trường học kết nối” trong phạm vi quyền hạn
của tài khoản được cấp; cử tối thiểu 01 cán bộ tham gia quản trị hệ thống;
- Cán bộ
quản trị hệ thống của Sở GDĐT phải thành thạo quy trình tổ chức và quản lí hệ
thống; cấp tài khoản và tập huấn cho các trường trung học/trung tâm GDTX trong
phạm vi của sở về quy trình tổ chức và quản lí hệ thống, bao gồm việc cấp tài
khoản và hướng dẫn giáo viên, học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
- Hiệu trưởng/Giám
đốc nhận tài khoản cấp trường/trung tâm từ Sở GDĐT; chịu trách nhiệm chỉ đạo,
tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn trên hệ thống “Trường học kết nối”
trong phạm vi quyền hạn của tài khoản được cấp; cử tối thiểu 01 giáo viên tham
gia quản trị hệ thống;
- Cán bộ quản trị hệ thống của
trường/trung tâm phải thành thạo quy trình tổ chức và quản lí hệ thống; cấp tài
khoản và tập huấn cho giáo viên, học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn
trên hệ thống.
2. Tổ trưởng/nhóm
trưởng lãnh đạo tổ/nhóm chuyên môn tham gia các khóa học/bài học/chuyên đề qua mạng. Hoạt động
của tổ trưởng/nhóm trưởng như sau:
- Đăng kí tham gia các khóa học/bài
học/chuyên đề và yêu cầu các thành viên của tổ/nhóm chuyên môn tham gia tạo
thành 01 nhóm sinh hoạt chuyên môn trên hệ thống.
- Tổ chức thảo luận trong tổ/nhóm
chuyên môn (trực tiếp và qua mạng) để thực hiện các nhiệm vụ được giao trong
khóa học/bài học/chuyên đề; thống nhất các ý kiến và hoàn thiện báo cáo kết quả
thực hiện nhiệm vụ của tổ/nhóm.
- Nộp báo cáo kết quả thực hiện
nhiệm vụ của tổ/nhóm lên mạng theo quy định.
3. Các Sở GDĐT, Phòng GDĐT và nhà trường/trung tâm thường
xuyên chỉ đạo tổ chức sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn thông qua dự giờ, rút kinh
nghiệm để hoàn thiện các chuyên đề, tiến trình dạy học và phương pháp tổ chức
hoạt động dạy học; có biện pháp khuyến khích, tạo điều kiện cho giáo viên tham
gia các hoạt động chuyên môn trên mạng; có hình thức động viên, khen thưởng các
tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra,
đánh giá.
4. Các cơ sở đào tạo giáo
viên chủ động đưa nội dung đổi mới PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển năng
lực học sinh vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên; tạo điều kiện thuận
lợi để giảng viên tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
Nhận được công văn này, các sở GDĐT gửi danh
sách cán bộ phụ trách mạng (họ và tên; chức vụ; đơn vị công tác; địa chỉ liên
hệ; điện thoại; email) về Bộ GDĐT (qua email: vugdtrh@moet.edu.vn;
xuanthanh@moet.edu.vn) để được nhận tài khoản và hướng dẫn sử dụng hệ thống. Việc
cấp tài khoản và hướng dẫn sử dụng cho các Phòng GDĐT, nhà trường/trung tâm, giáo
viên phải hoàn thành trước ngày 30/11/2014. Trong quá thực hiện, nếu có khó
khăn, vướng mắc cần phản ánh kịp thời về Bộ GDĐT (qua Vụ Giáo dục Trung học, Vụ
GDTX) để được hướng dẫn, giải quyết./.
Nơi nhận:
- Như kính gửi (để thực hiện);
- Bộ trưởng (để báo cáo);
- Các Thứ trưởng (để biết);
- Thanh tra Bộ (để thực hiện);
- Vụ GDTX (để thực hiện);
-
Lưu: VT, GDTrH, GDTX.
|
KT.
BỘ TRƯỞNG
THỨ
TRƯỞNG
(Đã kí)
Nguyễn
Vinh Hiển
|